14x bezienswaardigheden in Ljubljana die je wilt zien

Ljubljana, de hoofdstad van Slovenië, heeft super veel te bieden. Vooral qua gezelligheid, architectuur en vriendelijke bevolking. Daarnaast is het een erg schone en groene stad, met de grote kasteeltuin als hoogtepunt. Hieronder lees je meer over deze stad en de 14 bezienswaardigheden in Ljubljana die je niet over wilt slaan.

Sfeer in Ljubljana

Voordat ik inga op de 14 bezienswaardigheden in Ljubljana, nog iets over de stad zelf. Met 270.000 is qua inwoners vergelijkbaar met Tilburg (de gezelligste stad van Nederland) en voelt meer als een groot dorp. Ljubljana heeft wel veel meer studenten. Eén op de vier inwoners studeert namelijk! Dat is ook wel terug te zien in het aantal gezellige cafés. Ook heeft de stad een gezellig klein centrum met veel restaurants.

Qua bouwstijl lijkt Ljubljana veel op Wenen. De stad stond ook onder Oostenrijks bewind toen een aardbeving in 1895 een groot deel van de stad verwoestte. De beschadigde gebouwen werden toen opnieuw gebouwd in de heersende stijl in Wenen (de hoofdstad van het toenmalige rijk waar Slovenië onder viel). Er zijn mensen die dit een hele mooie stijl vinden, maar andere vind het jammer dat de stad geen eigen stijl heeft, maar is nagemaakt van Wenen. Van beide valt iets te zeggen. Bezoek de stad en beoordeel zelf wat je ervan vind.

Het centrum van de stad is knus. Eigenlijk bestaat het toeristische centrum maar uit een aantal straten. Perfect dus om met de benenwagen te ontdekken. Ik zag ook fietsverhuurders in de stad, maar dat is echt niet nodig als je in het centrum blijft.

1. Free walking tour

Over benenwagen gesproken, de free walking tour is écht een ding in Ljubljana. Deze staat niet voor niks bovenaan de lijst. Het is met stipt de leukste free walking tour die ik heb meegemaakt (en ik heb er inmiddels heel wat bijgewoond). Eigenlijk is het meer een activiteit dan een bezienswaardigheid, maar ik reken het toch goed 😉

De tour wordt maar liefst drie keer per dag georganiseerd in de zomermaanden. In ruim twee uur tijd word je door het centrum van Ljubljana geleid en krijg je achtergrond verhalen over de fontein bij het gemeentehuis, de betekenis van de deur van de kerk, de reden waarom er een standbeeld van een dichter op het centrale plein in plaats van een generaal zoals in veel andere landen en nog veel meer. Daarnaast krijg je de beste insiders tips over eettentjes, gratis uitzichtpunten en korting op de pub crawl.

Wij hadden tour guide Mariana en we hingen aan haar lippen. Ze vertelde het zo geestig!

Praktisch

De tour vertrekt elke dag om 11:00, 15:00 en 18:00 uur vanaf het Preserenplein, voor de roze kerk.

Prijs: je mag zelf bepalen hoeveel fooi je achteraf geeft aan de tour guide.

Tip: als je een kleine tourgroep wilt, kun je het beste aansluiten bij de tour om 18:00 uur. Die is het minst druk.

2. Kasteel van Ljubljana

Letterlijk het hoogtepunt van Ljubljana. Van verre zie je het kasteel al schitteren op de berg. Inmiddels wordt het al eeuwen niet meer gebruikt als vestiging en nu zijn er restaurants, het poppenmuseum en een jazz club in gevestigd, kun je er zalen huren, worden er optredens verzorgd en is het een populaire trouwlocatie. Je hoeft geen kaartje te kopen om het kasteel te bezoeken. Je hebt er wel eentje nodig voor het hoogste uitkijkpunt van het kasteel, waar je 1/3 van Slovenië kunt zien bij mooi weer, en voor de audiotour, die je uitgebreid vertelt over de geschiedenis en het gebruik van het kasteel. Vooral de waterput die ook als vluchtroute werd gebruikt die in de wc uitkwam en de wateropslag die vanaf de 14e eeuw werd gebruikt leuk om te zien en de uitleg erbij te horen.

Als je tijd hebt is een wandeling door de grote kasteeltuin zeker een aanrader.

Dineren in het kasteel

Ga ook eens eten op deze speciale locatie. Bij Gostilna na Gradu heb je een voortreffelijk viergangen diner van hoge kwaliteit voor €45,00. Ook is er een Michelin restaurant gevestigd in het kasteel.

3. Drakenbrug

Deze brug kun je eigenlijk niet overslaan. Het is een van de bekende bezienswaardigheden in Ljubljana. Al is het maar omdat de draak het symbool is van Ljubljana en hij waakt over de stad. Ondanks dat hij, volgens de verhalen, wel een aantal keer verslagen is (Joris en de Draak en het Gulden Vlies) en is Slovenië meer dan 1000 jaar bestuurd door andere naties. De draak blijft de beschermer van de stad.

De brug heette niet altijd de drakenbrug. Oorspronkelijk was dit de Franz Joseph brug. De inwoners van Ljubljana wilde namelijk een brug, maar ze hadden geen geld. Dus vroegen ze Franz Joseph, de toenmalig Oostenrijkse overheerser van het gebied, of hij de brug wilde betalen. Ze verkochten het als bouwwerk ter eren van het veertigjarige jubileum van de Oostenrijkse overheersing die zijn naam zou dragen. Super slim van de inwoners. Als je geld van iemand wilt voor een brug, vernoem je de brug naar hem en verzin je een reden die zijn ego streelt en opeens is de kans veel groter dat je het geld krijgt. Zo ook in dit geval.

Franz Joseph vond het prima, zolang de brug zijn naam zou dragen en versterkt beton (beton met ijzeren pinnen erin) gebruikt zou worden voor de bouw. Dat was namelijk een nieuwe bouwtechniek en waar kun je die nu beter uittesten dan in de, voor het Oostenrijkse rijk, afgelegen en onbelangrijke stad Ljubljana. Inmiddels weten we dat versterkt beton super sterk is een dat heeft de brug bewezen, want het heeft zelfs de aardbeving, die de halve stad plat legde eind 19^e eeuw, overleefd.

De jaartallen van het jubileum, 1844 – 1884 zijn terug te zien op de brug.

De dag waarop de Oostenrijkse overheersing eindigde, kreeg de brug een nieuwe naam en werd hij vernoemd naar de beschermer van de stad, de draak.

4. Slagersbrug

In veel steden zie je het, een brug met ontelbare slotjes eraan. Zo ook deze bij de, door Plečnik ontworpen, Slagersbrug.

De bekende architect had een duidelijke visie toen hij deze brug ontwierp. Het moest een plek zijn waar mensen elkaar ontmoeten. Daarom staan er allerlei beelden rondom de brug. Hij hoopte dat mensen naar de beelden zouden blijven kijken en dat het sociale contacten tussen inwoners van Ljubljana zou aanmoedigen.

5. Tromostovje (De drie bruggen)

Nog een brug die in het lijstje van bezienswaardigheden staat van Ljubljana! Ook deze brug is een van de bekende bezienswaardigheden in Ljubljana. Hij is zeker speciaal te noemen. Of moet ik zeggen bruggen? Want het zijn er drie precies naar elkaar! Het lijkt raar, maar het zit zo. De middelste brug is het oudste en was lange tijd de belangrijkste brug in het centrum van Ljubljana die de twee delen van de stad met elkaar verbond. Alleen werd het steeds drukker op de brug. Naast voetgangers, paarden, wagens, koetsen gingen op een gegeven moment ook auto’s gebruik maken van de oversteekplaats. Daar was de brug te smal voor, het paste niet meer. Daar moest er een oplossing voor komen. Uiteindelijk was het Plečnik die met het idee kwam om de oude brug, die de aardbeving van 1895 overleefd had, te behouden en er twee voetgangersbruggen naast te bouwen. Een pragmatische oplossing met een mooi resultaat.

6. Cobbler’s Brug

De pilaren en breedte van de brug verraden wie de architect was, precies, Plečnik. Eigenlijk ziet deze brug er helemaal niet zo bijzonder uit als je het vergelijkt met de zojuist besproken bruggen. Het verhaal erachter is echter wel interessant. Vroeger werden hier bakkers die ‘slecht’ brood maakte gestraft door ze in het water te dompelen. Dat klinkt niet zo erg, maar de rivier was toen het afvalputje van de stad waardoor ze dus eigenlijk in het riool werden gedompeld. Bepaald geen pretje.

Maar hoe zat dat nou met dat ‘slechte’ brood. Nou, als bakkers de ingrediënten niet op de juiste manier verwerkten, ontwikkelde zich een schimmel in het brood die bij het eten ervan dezelfde symptomen veroorzaakte als LSD. Hierdoor dachten de inwoners dat de bakkers magische krachten hadden en daarvoor moesten ze gestraft worden in de rivier.

7. Melk tappen

Jawel, je leest het goed, melk tappen. Ljubljana heeft een heuse melk tap! Elke dag wordt hier verse melk aangeleverd die 24 uur per dag getapt kan worden door iedereen die zijn eigen flesje meeneemt. Grappig om te doen en heerlijk om te drinken. Het is by far de lekkerste melk die ik ooit gehad heb. Die zou ik altijd wel willen drinken! Zelfs op het terras in plaats van een cola of biertje.

Voor €1 kun je 1 liter melk tappen. Tappen is heel gemakkelijk. Je gooit je muntjes erin, houdt je flesje eronder en drukt op de knop om te tappen. Je hoeft niet per se een liter te tappen, minder of meer kan ook. Gooi dan gewoon wat minder of meer muntjes in het apparaat. Tussendoor kun je stoppen met tappen, bijvoorbeeld om het volgende flesje onder de tap te houden voor al die liters die je wilt meenemen naar Nederland 😉

De melk is ongepasteuriseerd. Dat betekent dat de melk niet is verhit tot 72 graden om allerlei bacteriën te doden. Toch kun je de melk met een gerust hart drinken. De melk en de machine wordt continu gecontroleerd op kwaliteit. Wij hebben ervan gedronken en zijn er niet ziek van geworden. In Nederland mag ongepasteuriseerde melk niet verkocht worden. Zouden ze wel moeten doen, want ongepasteuriseerde melk is een stuk lekkerder!

Praktisch

De automaat heet Mlekomat en is te vinden op Ljubljanska tržnica vlakbij het Vodnik Monument.

8. Plečnik’s Arcades

Aan de zuid kant van de Ljubljanica, tussen de drakenbrug en Tromostovje (De drie bruggen), staan een aantal witte langwerpige gebouwen met een wit bordes van zuilen (ook dit is het werk van Plečnik) die zeker de moeite waard zijn om te bezoeken rond de lunch, want hier zijn allemaal restaurants gevestigd. Zelfs het beste restaurant van Ljubljana, volgens TripAdvisor, is hier gevestigd. Zelf was ik erg gecharmeerd van de traditionele Sloveense dumplings bij Moji štruklji. Deze hebben ze in meer dan 20 smaken, afhankelijk van het seizoen. Je herkent ze misschien niet meteen als dumpling, want ze lijken meer op een cakeje. Het formaat is vrij fors. Eentje is genoeg voor een goede lunch.

Praktisch

Openingstijden: 8:00 – 17:00 uur

Prijs per dumpling: €3,00 – €3,75

9. Ljubljanska tržnica

Elke dag staan hier marktkramen met vers fruit en groente. Super lekker en rechtstreeks van de kleine boerenbedrijven. Je betaalt hier voor kwaliteit. Het is iets duurder dan de supermarkt maar ook smaakvoller.

Op zaterdag strekt de markt zich uit tot Pogacarjev trg waar ze allerlei vegan producten verkopen, zoals ijs, broodjes en cake.

Praktisch

Openingstijden: dagelijks tot 15:00 uur.

10. Nationale bibliotheek

De ramen verraden al een beetje dat het om een bibliotheek gaat. Het zijn net opengeslagen boeken.

Ook dit gebouw is ontworpen door Plečnik. Hij wilde een aantrekkelijk gebouw ontwerpen waar studenten door aangetrokken worden, zodat ze naar binnen zouden gaan. Eenmaal binnen is er niet meer zoveel over van de aantrekkelijke buitenkant. Er is weinig licht en de zwarte pilaren zorgen voor een donkere sfeer. Plečnik heeft dit expres zo ontworpen. Hij wilde de leerweg van een student weergegeven. Die begint onzeker, in het donker, maar naarmate de student meer leert, wordt hij verlicht. Daarom wordt de bibliotheek steeds lichter naarmate je naar boven loopt. In de leeszaal is niks meer over van de duister. Dat is een prachtige, lichte ruimte, waar ik zeker had willen studeren.

Praktisch

De bibliotheekhal is dagelijks geopend voor iedereen. De verlichte leeszaal is alleen op zaterdag toegankelijk voor toeristen.

11. Regen in Ljubljana

Voor de Franciscan kerk lijkt het op mysterieuze wijze te regenen, zelfs wanneer de zon schijnt. Wanneer je naar boven kijkt zie je echter dat het niet heel magisch is, er hangt een sproeier. Het is een kunstproject die laat zien hoe Ljubljana eruit ziet op de meeste dagen van het jaar. Al tien jaar wordt het plein bevochtigd. Je zou denken dat de inwoners van Ljubljana er inmiddels een gewend zijn, toch heb ik twee fietsers kei hard onderuit zien gaan. Gevaarlijk kunstproject.

12. Roze kerk (Franciscan kerk)

De bekendste kerk van Ljubljana mag je natuurlijk niet overslaan. Op zowat elke foto van de hoofdstad zie je deze afgebeeld. Wist je dat de kerk eerst rood was? Door het weer vervaagde de kleur en werd de verf roze. Inmiddels is de roze kerk zo bekend dat ze hem roze laten, zelfs wanneer er een nieuwe laag verf op komt.

13. France Prešeren standbeeld op Prešerenplein

Als standbeeld op het centrale plein van Ljubljana is gekozen voor de dichter die het eerste Sloveense boek, talloze gedichten en het volkslied heeft geschreven. Best een opvallende keuze aangezien er meestal een generaal of staatshoofd wordt vereeuwigd. De keuze heeft te maken met de geschiedenis van Slovenië. Meer dan 1000 jaar viel het land onder buitenlandse bestuurders en het enige dat de inwoners aan elkaar bond was de taal. France Prešeren was de eerste die het Sloveens op papier zette in een grammaticaboek. Daarvoor was het alleen een gesproken taal. Ook componeerde hij het volkslied. Vandaar de keuze om France Prešeren op een voetstuk te plaatsen.

Boven France Prešeren zwaait een vrouw met laurier. Dit stelt zijn muze en inspiratie voor. Toen het beeld in 1905 werd geplaatst, was hier veel ophef over, want ze is topless! In het conservatieve Slovenië kon dat echt niet. Uiteindelijk zijn de bomen op het plein zo geplant dat de vrouw niet te zien is wanneer je de kerk uit komt.

14. De deuren van de Sint-Nicolaaskathedraal

Deze deur is nog helemaal niet zo oud. Er is iets in de deur waar je dat aan zou kunnen herkennen. Kun jij het ontdekken?

Het is te herkennen aan het hoofd van Johannes Paulus II wat bovenin is verwerkt op de deur bij de ingang. Het was namelijk een cadeau voor hem tijdens zijn bezoek aan Ljubljana in 1996. De deur toont de geschiedenis van Slovenië met onder andere de overheersing van de Turken en bekering tot het christendom.

Opvallend aan deze deur is de handtekening van de kunstenaar. Hij heeft zijn werk namelijk niet gesigneerd met zijn handtekening, maar met zijn hoofd! Rechtsonder heeft hij zijn eigen hoofd verwerkt in het kunstwerk. Het is te herkennen aan de, inmiddels, gouden neus. Van iedereen die voorbij loopt en zijn neus aanraakt, wordt namelijk een wens vervuld.

Met verontwaardiging werd gereageerd op het signeren van de maker. Je werk op die manier signeren werd als uiterst ijdel gezien en het zou ongeluk brengen. Een aantal maanden na de voltooiing van de deur overleed de kunstenaar. Toeval?

De deur aan de zijkant toont verschillende bisschoppen. Ook het interieur van de kerk is het bekijken waard. De gouden aankleding springt in het oog. De schilderingen op het plafond zijn magnifiek.